Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014

Εκφραστικά λάθη που συνηθίζουμε να κάνουμε


Συνηθίζουμε κάποιες εκφράσεις και τις λέμε με τη σιγουριά ότι είναι σωστές. Δείτε όμως πόσες είναι λάθος!
*«Ευχαριστούμε όλους όσοι μας συμπαραστάθηκαν» (και όχι: «όλους όσους…» διότι είναι υποκείμενο στο ρήμα που ακολουθεί, αλλά: «ευχαριστούμε όσους…» και «επικοινωνεί με όλους όσους εκτιμάει», επειδή εδώ το «όσους» είναι αντικείμενο του ρήματος).
*Αντίγραψε ό,τι βλέπεις (και όχι αντέγραψε ό,τι βλέπεις) γιατί είναι προστακτική σύνθετου ρήματος.
*π.μ. (=προ μεσημβρίας), μ.μ. (=μετά μεσημβρίαν και όχι μετά μεσημβρίας), π.Χ.(=προ Χριστού), μ.Χ. (=μετά Χριστόν και όχι μετά Χριστού).
*Περισσότεροι από έναν ή περισσότεροι του ενός (και όχι: περισσότεροι από ένας)
*Με πολλή αγάπη (όχι με πολύ αγάπη), πολλή δουλειά (όχι πολύ δουλειά) αλλά πολύς κόσμος, πολύ νερό, πολλοί άνθρωποι, πολλά πράγματα.
*Γίνονται όλοι δεκτοί ανεξαρτήτως ηλικίας (και όχι: ανεξαρτήτου ηλικίας).
*Ενήργησα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου (και όχι: στα πλαίσια).
*πόσο πολλοί, τόσο πολλοί, πόσο πολλή (και όχι: πόσοι πολλοί, τόσοι πολλοί, τόση πολλή)
*κατ΄ αρχήν (=στα βασικά σημεία), Κατ΄ αρχάς (=αρχικά). Π.χ. «Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε κατ’ αρχήν», « Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε…»
*Ο επικεφαλής, του επικεφαλής, τον επικεφαλής, οι επικεφαλής κλπ. (και όχι: τον επικεφαλή, του επικεφαλούς)
*Οι μέθοδοι / παράμετροι αυτές (και όχι: οι μέθοδοι / παράμετροι αυτοί). Οι παλαιές οδοί, οι κεντρικές είσοδοι, οι πολλές ψήφοι (και όχι: οι παλιοί οδοί, οι κεντρικοί είσοδοι, οι πολλοί ψήφοι)
*Η αναπληρώτρια διευθύντρια /υπουργός (και όχι: η αναπληρωτής διευθυντής/υπουργός)
  Κλητική: «κυρία Πρόεδρε» (και όχι: «κυρία Πρόεδρος)
*«15 Σεπτεμβρίου» ή «15 του Σεπτέμβρη» (και όχι: «15 Σεπτέμβρη»)
*Το ουσ. λάθος δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επιθετικός προσδιορισμός: π.χ. «λανθασμένη έκφραση» (και όχι: «λάθος έκφραση»).
έχω απαυδήσει» (και όχι: «έχω απηυδήσει», αλλά: «είμαι απηυδισμένος»).
*«Γενετικό υλικό» και όχι γεννητικό. Αλλά «προγεννητικός έλεγχος» και όχι προγενετικός
*Εξοκέλλω και όχι εξοκείλλω. Αλλά εξόκειλα, θα εξοκείλω, έχω εξοκείλει.
*Αποτείνομαι, μέλλ. θα αποταθώ (και όχι: αποτανθώ).
*«Η λέξη αυτή απαντά συχνά στον Όμηρο» (και όχι: απαντάται).
*«Στο βιβλίο του πραγματεύεται το θέμα των κοινωνικών θεσμών» (και όχι: διαπραγματεύεται). Αλλά: «Ο Υπουργός Εξωτερικών διαπραγματεύεται τους όρους της ειρήνης».
*«Απολαύει της εμπιστοσύνης» (και όχι: απολαμβάνει).
*Το ρήμα προοιωνίζομαι δεν έχει ενεργητική φωνή. Π.χ. «Η τακτική αυτή προοιωνίζεται την ήττα» (και όχι «προοιωνίζει την ήττα»).
*Το «αυξάνω» χρησιμοποιείται πολύ συχνά λανθασμένα: « Τα τέλη κυκλοφορίας αυξάνονται» (και όχι:«τα τέλη κυκλοφορίας αυξάνουν», αλλά: «η κυβέρνηση αυξάνει τα τέλη κυκλοφορίας»). Ομοίως, «αυξάνονται οι συντάξεις» (και όχι: «αυξάνουν οι συντάξεις», αλλά «τα ταμεία αυξάνουν τις συντάξεις»).
*Τα ρήματα διαρρέω και λειτουργώ είναι αμετάβατα: «διέρρευσε από πολιτικούς κύκλους η πληροφορία ότι…» ή: «πολιτικοί κύκλοι φρόντισαν να διαρρεύσει η πληροφορία ότι…» (και όχι: «πολιτικοί κύκλοι διέρρευσαν την πληροφορία ότι…»). «Θα θέσω το μηχάνημα σε λειτουργία» (και όχι: «θα το λειτουργήσω»).
*Ασχολούμαστε, ασχολούμασταν (και όχι: ασχολιόμαστε κλπ. διότι το ρήμα είναι ασχολούμαι και όχι ασχολιέμαι).) Στον παρατατικό όμως, ασχολιόταν
*«Αυτός επανέλαβε (αόρ.) την προσπάθεια χτες» – «Εσύ επανάλαβε (προστκτ.) την προσπάθεια αύριο». Οι προστακτικές δεν παίρνουν χρονική αύξηση. Ομοίως, «παρήγγειλα ένα ποτό» – «παράγγειλέ μου ένα ποτό» (ποτέ στην προστακτική:παρήγγειλε ένα ποτό), «αυτός αντέγραψε τις σημειώσεις» – «αντίγραψέ μου τις σημειώσεις», «αυτός απέρριψε την πρότασή του» – «εσύ απόρριψε την πρότασή του»
*Επαναλαμβάνω (και όχι: ξαναεπαναλαμβάνω).
*Πριν από την έναρξη (και όχι: πριν την έναρξη).
*Οποιοσδήποτε, οτιδήποτε (και όχι: ο οποιοσδήποτε, το οτιδήποτε).
*Τέως πρόεδρος: ο μέχρι πρo τινος πρόεδρος, ο προηγούμενος (από το σημερινό) πρόεδρο. Πρώην πρόεδρος: ο πριν από πολύ καιρό πρόεδρος.
*Το άρα δεν είναι σωστό να συνοδεύεται από το λοιπόν(όχι: «άρα λοιπόν») ούτε υποκαθίσταται από το άραγε(!)
*Δεν χρησιμοποιείται το «κύριος» ή το «κυρία» για πρόσωπα που έχουν πεθάνει (παρατίθεται απλώς το όνομα ή προηγείται το «αείμνηστος» ή «μακαρίτης», αν χρειάζεται)
*Δεν χρησιμοποιούμε το «κύριος» ή το «κυρία» όταν παρουσιάζουμε τον εαυτό μας (και όχι: «γεια σας, είμαι ο κύριος Βάγγος»). Η μόνη εξαίρεση του κανόνα που είναι ανεκτή είναι όταν μιλάμε σε μικρά παιδιά
*Το «κ.κ.» χρησιμοποιείται μόνο στο γραπτό λόγο . Γράφουμε «οι κ.κ. ομιλητές» αλλά εκφωνούμε «οι κύριοι ομιλητές» (και όχι: «οι κύριοι κύριοι ομιλητές»)
*Το «μέσα» μπροστά από «σ» γίνεται «μες» (αλλά όχι απαραίτητα, μπορεί να μείνει «μέσα»), ποτέ όμως «μεσ’». Π.χ. «Μεσ’ από το δάσος», αλλά «μες στο δάσος» ή «μέσα στο δάσος».
*Ψιλή κυριότητα (νομικός όρος) και όχι υψηλή κυριότητα
*Της προσεχούς προβολής (όχι της προσεχής προβολής) γιατί τα δικατάληκτα επίθετα σε -ης/ -ης/ -ες, σχηματίζουν τη γενική ενικού του θηλυκού σε -ους
*Αντεπέξερχομαι στις δυσκολίες (και όχι ανταπεξέρχομαι) καθώς το ρήμα είναι σύνθετο από τα αντί+επί+εκ+έρχομαι.
* Ο ενδιαφέρων άνθρωπος (όχι ο ενδιαφέρον) και τον ενδιαφέροντα άνθρωπο (όχι τον ενδιαφέρον)
Προσοχή στη διάκριση «σαν» και «ως»: το «σαν» χρησιμοποιείται για παρομοιώσεις , ενώ το «ως» χρησιμοποιείται για πραγματικές ιδιότητες.
Έτσι για παράδειγμα όταν αναφερόμαστε σε ενέργειες δικηγόρων, γιατρών κλπ που έχουν σχέση με την άσκηση του επαγγέλματός τους, τότε λέμε «ενήργησε ως δικηγόρος», «θεωρεί, ως γιατρός». Για ανάλογες ενέργειες ατόμου που δεν ασκεί το επάγγελμα χρησιμοποιούμε το «σαν» : «μίλησε σαν δικηγόρος» (χωρίς να είναι), «τον φρόντισε σαν γιατρός».
Σημειωτέον ότι το «ως» ακολουθείται από κατηγορούμενο που πρέπει να μπει στην κατάλληλη πτώση, π.χ. «η εκλογή του ως καθηγητή» (και όχι: «ως καθηγητής»), «οι ενέργειές του ως δικηγόρου», «η γνωμάτευσή του ως ιατρού».

Φεβρουάριος: Φλεβάρης των φλεβών

Είναι ο μήνας που "παγώνει τις φλέβες" όπως λένε στη Θράκη.
Φεβρουάριος < λατ. februare = καθαίρω, αγνίζω, αποβάλλω τα καθάρματα. Μήνας αφιερωμένος στον θεό Februus. Πράγματι, οι Ρωμαίοι κατά την διάρκειά του τελούσαν γιορτές καθαρμών και εξαγνισμών στην Ρώμη, την Αιώνια Πόλη της ακολασίας. Αρχικά ήταν ο 12ος μήνας του ρωμαϊκού έτους. Μήνας αφιερωμένος στους νεκρούς.
Ο 2ος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου. Λέγεται και Κουτσοφλέβαρος, γιατί έχει μόνο 28 ημέρες (τα δίσεκτα 29) και Αγιοτρύφωνας (γιορτή που είναι σήμερα). Αυτό συμβαίνει γιατί κατά την παράδοση δάνεισε λίγες μέρες του στον Μάρτη για να τιμωρήσει κάποια γριά γυναίκα που περιφρόνησε το ψύχος του. Ωστόσο το πέρας του Φεβρουαρίου κάνει τον λαό μας να αισθάνεται ότι πλησιάζει το καλοκαίρι. Λέει χαρακτηριστικά: Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
Οι γεωργοί αρχίζουν να σκάβουν και να λιπαίνουν τους αγρούς. Κλαδεύουν τα παλαιά κλήματα και φυτεύουν νέα.
Την 2η εβδομάδα του Φεβρουαρίου βιώνουμε την 3η περίοδο των αλκυονίδων ημερών (η 1η είναι την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου, η 2η το 2ο 15θήμερο του Ιανουαρίου) που διαρκεί όπως όλες 3-7 ημέρες.

Οι Θιβετιανοί γιορτάζουν τον μήνα αυτό την Πρωτοχρονιά τους. Κάθε μοναστήρι διοργανώνει το δικό του πανηγύρι, που πολλές φορές διαρκεί από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Στην πρωτεύουσα, Λάσα, κυριαρχεί η μουσική και ο χορός. Και είναι από τις μεγαλύτερες τοπικές γιορτές μέσα στο καταχείμωνο.

Οι Ινδουιστές του Μαυρικίου λατρεύουν το γιο του θεού Σίβα και για χάρη του τρυπούν τις γλώσσες και τα χείλη τους.

Του Αγίου Τρύφωνος, μόλις σηκωθεί η έγκυος Θρακιώτισσα απ' το κρεβάτι, θα αγκαλιάσει με τα δυο της χέρια την γωνία (=εστία) του σπιτιού της και θα πει:
Ό,τι αγκαλιάσω σήμερα κι αυτές τις τρεις τις μέρες
στη θάλασσα και στα βουνά και στ' άκαρπα τα δέντρα.
Μετά γυρνά τα χέρια της προς τον ηλίσιο τοίχο (=τον ανατολικό) και συνεχίζει:
Στα άγρια βουνά και στ' άκαρπα τα δέντρα
και στα καμποπούλια να γίνουν τα σημειά.
Τέλος πάει και βάφεται, με κοκκινάδι στα μάγουλά της, και στολίζεται, "για να βγει το σαλό (= μωρό) όμορφο"

Αύριο 2 Φεβρουαρίου είναι της Υπαπαντής, μέρα που παντρεύονται τα πουλιά. Λένε πώς ό,τι καιρό κάνει αυτή την ημέρα θα βαστήξει για 40 ημέρες.  Τηρείται νηστεία με την κατάλυση ψαριού..


Αυτά για τώρα... 

Από το βιβλίο του Γ. Λεκάκη ΤΑΜΑΤΑ και ΑΝΑΘΗΜΑΤΑ



Σαν σήμερα: 
1806: Οι Τούρκοι πολιορκούν τους Κολοκοτρωναίους κοντά στη Δημητσάνα. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διαφεύγει στη Ζάκυνθο.
1851: Πεθαίνει η Μαίρη Σέλεϊ, αγγλίδα συγγραφέας, που διακρίθηκε στη συγγραφή γοτθικών μυθιστορημάτων. (Φράνκενσταϊν) (Γεν. 30/8/1797) 

1862: Αντιοθωνική εξέγερση ξεσπάστο Ναύπλιο, με αίτημα την αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης, ώστε να εγγυάται τις ελευθερίες του λαού και τη συγκρότηση νόμιμης εθνοσυνέλευσης. Μολονότι αντιμετωπίζεται με επιτυχία από τον Αθανάσιο Μιαούλη, θα σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για τη βασιλεία του Όθωνα. (Ναυπλιακή Επανάσταση)
1865: Ο αμερικανός πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν υπογράφει την 13η τροπολογία του Συντάγματος που καταργεί την δουλεία. 

1894: Γεννήθηκε ο  Τζον Φορντ, αμερικανός σκηνοθέτης. (Ταχυδρομική Άμαξα) (Θαν. 31/8/1973)
1898: Υπογράφεται στις ΗΠΑ το πρώτο ασφαλιστήριο αυτοκινήτου. Ο νεοϋορκέζος γιατρός Τρούμαν Μάρτιν πληρώνει 11 δολάρια για ετήσια ασφαλιστική κάλυψη 5.000 δολαρίων.
1902: Με διαταγή του Υπουργείου Στρατιωτικών στην Ελλάδα, δίνεται εντολή για την κατάσχεση των μεταφράσεων του Ευαγγελίου στη Δημοτική.

1914 : Επιδίδεται στην ελληνική κυβέρνηση η διακοίνωση των Μεγάλων Δυνάμεων για τα νησιά του Αιγαίου και την Ήπειρο, βάσει της οποίας παραχωρούνται στην Ελλάδα τα κατεχόμενα από την Τουρκία νησιά του Αιγαίου, εκτός Ίμβρου, Τενέδου και Καστελόριζου.
1920: Εγκαινιάζεται η νεοσύστατη Γεωπονική Σχολή Αθηνών.
1931: Γεννήθηκε ο Μπόρις Γέλτσιν, ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος στην ιστορία της Ρωσίας. (Θαν. 23/4/2007)

1936: Πεθαίνει ο  Γεώργιος Κονδύλης, στρατιωτικός και πολιτικός. (Γεν. 14/8/1879)
1940:  Πέθανε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ποιητής και πεζογράφος.
1975: Γεννήθηκε η Κατερίνα Θάνου, ολυμπιονίκης των 100 μ. 

1977: Εφαρμόζεται η εγκύκλιος, σύμφωνα με την οποία όλα τα δημόσια έγγραφα στην Ελλάδα θα συντάσσονται πλέον στη Δημοτική.

http://www.sansimera.gr

Ο μύθος που είναι κοσμική πραγματικότητα - Τι συνέβη όταν ο Κρόνος «επιτέθηκε» στον Εγκέλαδο



Ο μύθος που είναι κοσμική πραγματικότητα

Η ομορφιά του Εγκέλαδου προκάλεσε την οργή του Κρόνου




Μια φορά και έναν καιρό μέσα στο πυκνό σκοτάδι του Διαστήματος ζούσε ένας γίγαντας αερίου, ο Κρόνος, που ήταν γνωστός για τη ματαιοδοξία του. Σε αντίθεση με τους άλλους πλανήτες της γειτονιάς του εκείνος είχε καταφέρει να ξεχωρίζει χάρη στα πολλά και μεγάλα λαμπερά δαχτυλίδια του.


Κάποια στιγμή κοντά στον πλανήτη έκανε δειλά την εμφάνισή του ένα διαστημικό σώμα, ο Εγκέλαδος, που ήταν πολύ μικρότερο από αυτόν και έγινε γρήγορα δορυφόρος του. Ο δορυφόρος αυτός όμως ήταν επίσης πολύ φωτεινός και με όμορφη, λεία «επιδερμίδα».


Ο πλανήτης ζήλεψε και αποφάσισε να δείξει στον «αυθάδη» δορυφόρο ποιος είναι το αφεντικό. Τον πλησίασε και χρησιμοποιώντας τις πανίσχυρες βαρυτικές του δυνάμεις άρχιζε να τον «παρενοχλεί», να τον πιέζει. Ο δορυφόρος εκνευρίστηκε αφάνταστα και άρχισε να βράζει από μέσα του αφού δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τον τεράστιο γείτονά του.


Αυτός ο «εκνευρισμός» όμως είχε επιπτώσεις στην εξωτερική εμφάνιση του δορυφόρου αφού τον έκανε να βγάζει καπνούς από τη... μύτη του και παράλληλα του προκάλεσε ρυτίδες στο πρόσωπο. Αυτή τη φορά ο Κρόνος δεν είχε φάει ένα από τα «παιδιά» του αλλά απλά το είχε υποχρεώσει να ασχημύνει. Επιπλέον ο Κρόνος αφού ασχήμυνε τον δορυφόρο του, τον υποχρέωσε να του προσφέρει εσαεί όλα εκείνα τα υλικά που ανανέωναν και βελτίωναν τη δική του εμφάνιση.  


Ο Εγκέλαδος

Ο Εγκέλαδος είναι ένα παγωμένο φεγγάρι με διάμετρο μόλις 500 χιλιόμετρα και είναι καλυμμένος με πάγο που ανακλά το 90% του ηλιακού φωτός. Για τον λόγο αυτόν και οι επιστήμονες τον καταγράφουν ως το πιο ανακλαστικό σώμα του ηλιακού μας συστήματος. Το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του τα τελευταία χρόνια έχει κάνει πολύ σημαντικές παρατηρήσεις στον Εγκέλαδο αναδεικνύοντάς τον σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σώματα του ηλιακού μας συστήματος. Η βασικότερη ανακάλυψη του Cassini ήταν κάποιοι πίδακες που ξεπηδούν με ορμή προς το Διάστημα μέσα από μεγάλες σχισμές (ρωγμές) στο έδαφος.

 Εγκέλαδος από το Κασσίνι

  Οι πίδακες εκτοξεύουν στο Διάστημα μεγάλες ποσότητες  υδρατμών και παγωμένων υλικών με τα οποία ο Κρόνος ενισχύει και ανανεώνει τα δαχτυλίδια του.


Οι ωκεανοί

Τα ως τώρα στοιχεία δείχνουν ότι αυτοί οι πίδακες του Εγκέλαδου τροφοδοτούνται από έναν ωκεανό που βρίσκεται κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει άλατα μέσα στους περίεργους πίδακες, κάτι που δείχνει ότι πιθανότατα ο υπόγειος ωκεανός βρίσκεται σε επαφή με τα πετρώματα στο εσωτερικό του δορυφόρου. Αυτό καθιστά τον Εγκέλαδο σημαντικό στόχο για την αναζήτηση εξωγήινων μορφών ζωής, καθώς τα πετρώματα είναι πιθανό να τροφοδοτούν το νερό με χημικά συστατικά που είναι ζωτικά για την ανάπτυξη ζωής. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι οι διαστημικές υπηρεσίες εξετάζουν πολύ σοβαρά την οργάνωση μιας αποστολής εξερεύνησης στον παγωμένο δορυφόρο.


Επιβεβαίωση
Ομάδα ειδικών με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στο Κολοράντο, μελετώντας τα διαθέσιμα στοιχεία που υπάρχουν για τον Εγκέλαδο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπεύθυνη για τα γεωλογικά φαινόμενα του δορυφόρου είναι η βαρυτική επίδραση του Κρόνου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η επίδραση αυτή συμπιέζει το εσωτερικό του Εγκέλαδου δημιουργώντας περιοχές με μεγάλη θερμότητα και έντονη γεωλογική δραστηριότητα, με συνέπεια, μεταξύ άλλων, να εκτινάσσονται οι πίδακες του νερού από επιφανειακές ρωγμές. Η νέα μελέτη που επιβεβαιώνει τον «μύθο» του Κρόνου και του Εγκέλαδου μετατρέποντάς τον σε κοσμική πραγματικότητα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».
Λαΐνας Θοδωρής 

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus