Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Ο μύθος της Ατλαντίδας

Ο Πλάτων. 
Το μυστήριο της Ατλαντίδας αποτελεί τον πιο πολυσυζητημένο ίσως μύθο. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αποδείξει ότι υπήρξε και πού ακριβώς βρισκόταν. Παρόλα αυτά, ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού και της αρχαίας Θήρας ταυτίζεται με τη χαμένη Ατλαντίδα.Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την Ατλαντίδα πηγάζουν από τον Αθηναίο φιλόσοφο Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) ο οποίος μας αφηγείται ότι οι Ατλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών. 

Ο μύθος του Ηρός


            Ο Πλάτωνας επιλέγει να κλείσει το πολυσύνθετο έργο του , την «Πολιτεία», με μια αισιόδοξη διδαχή, ένα βαρυσήμαντο μύθο, που αναφέρεται στη μεταθανάτια κρίση των ψυχών. Ο δίκαιος άνθρωπος επιβραβεύεται και σ’ αυτόν  τον κόσμο, αλλά και μετά θάνατον. Αντίθετα οι άδικοι, οι τύραννοι, οι κακούργοι , τιμωρούνται σκληρά.
Απόδειξη της απόδοσης της δικαιοσύνης στον άλλο κόσμο, είναι η μαρτυρία του Ηρός του Αρμενίου

Το δαχτυλίδι του Γύγη

O Πλάτωνας, στο Β΄ βιβλίο της «Πολιτείας» του και με το στόμα του Γλαύκωνα, επινοεί ένα μύθο:

Ένας βοσκός του βασιλιά της Λυδίας ονόματι Γύγης βρίσκει τυχαία ένα μαγικό δακτυλίδι μετά από δύο καταστρεπτικά φυσικά φαινόμενα. Την ώρα που έβοσκε τα πρόβατα του άρχοντά του, έπιασε φοβερή καταιγίδα και έγινε τόσο δυνατός σεισμός, ώστε άνοιξε η γη κάτω απ’ τα πόδια του. Κατέβηκε στο χάσμα που δημιουργήθηκε και εκεί μέσα στα σπλάχνα της γης, είδε ένα μεγάλο χάλκινο κούφιο άλογο. Από κάποια ανοίγματα στα πλευρά του κοίταξε μέσα του και διαπίστωσε ότι εκεί ήταν ξαπλωμένος ένας νεκρός με διαστάσεις σχεδόν γιγαντιαίες. Και το σημαντικότερο, φορούσε στο χέρι του ένα χρυσό δακτυλίδι. Όταν ανέβηκε στην επιφάνεια διαπίστωσε ότι το εύρημά του είχε μία αξιοπερίεργη μαγική δυνατότητα. Περιστρέφοντας την πέτρα του («σφενδόνην» την ονομάζει ο Πλάτωνας) προς το εσωτερικό της παλάμης του, γινόταν αόρατος και εμφανιζόταν πάλι, γυρίζοντας το δακτυλίδι προς την αντίστροφη φορά.

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013

Οι Νύμφες στην Ελληνική Ιστορία και Μυθολογία

Οι Νύμφες ήταν γυναικείες μορφές θεϊκής καταγωγής, νεαρές στην ηλικία, που ζούσαν μέσα στην άγρια φύση, τριγύριζαν στα βουνά, συνοδεύοντας την Άρτεμη και παίζοντας μαζί της. Ήταν όλες τους πανέμορφες, η Άρτεμη όμως ξεχώριζε με τη θωριά της ανάμεσά τους. Τραγουδούσαν και χόρευαν μαζί με τον Πάνα στα λιβάδια και στις πλαγιές, συνήθως κοντά στις πηγές. Υμνούσαν με τις γλυκιές φωνές τους τους Ολύμπιους θεούς και ιδιαίτερα τον πατέρα του Πάνα, τον Ερμή. Μαζί τους χόρευε και η Αφροδίτη, μαζί με τις Χάριτες, όπως λέει ο Όμηρος, στο βουνό Ίδα, στην Τροία. Άλλοτε το χορό τους τον οδηγεί ο ίδιος ο θεός Απόλλωνας. Οι Νύμφες θεωρούνταν γενικά κάτι μεταξύ θεών και θνητών, όχι καθ'αυτό θεές. Δεν ήταν αθάνατες, ζούσαν όμως πάρα πολύ και τρέφονταν με αμβροσία

Ο Επίκουρος στέλνει στον Μενοικέα τον χαιρετισμό του!


Από τη μεγάλη συγγραφική παραγωγή του Επίκουρου έχουν σωθεί, αν εξαιρέσει κανείς κάποια αποσπάσματα του έργου Περί φύσεως,που έχουν βρεθεί σε παπύρους από το Ηράκλειον της Κάτω Ιταλίας, μόνο δύο συλλογές με βασικά σημεία της διδασκαλίας του υπό μορφή αφορισμών και τρεις επιστολές. Από τις επιστολές του η πρώτη (Πρὸς Ἡρόδοτον) συνοψίζει τη φυσική του φιλοσοφία, η δεύτερη (Πρὸς Πυθοκλέα) παρουσιάζει τις σχετικές με αστρονομικά και "μετεωρολογικά" θέματα απόψεις του, ενώ η τρίτη, η οποία απευθύνεται σ᾽ έναν άγνωστο κατά τα άλλα φίλο του που ονομάζεται Μενοικεύς, συνοψίζει την ηθική του φιλοσοφία. Ως ύψιστο αγαθό θεωρεί ο Επίκουρος στην Επιστολή προς Μενοικέα την "ηδονή", με την οποία δεν εννοεί όμως τις επιμέρους απολαύσεις, αλλά την κατάσταση της ευδαιμονίας που πηγάζει από την ἀταραξίαν της ψυχής, όταν αυτή έχει απελευθερωθεί από κάθε πόνο και κάθε φόβο: "Όταν λοιπόν υποστηρίζουμε ότι ο τελικός σκοπός είναι η ηδονή, δεν εννοούμε τις ηδονές των ασώτων κι αυτές που συνίστανται στην αισθησιακή απόλαυση, όπως ορισμένοι νομίζουν […], αλλά εννοούμε το να μην έχει κανείς σωματικό πόνο και ταραχή ψυχική". Για να το επιτύχει αυτό κανείς, πρέπει να αρκείται στις αναγκαίες απολαύσεις, που ικανοποιούνται εύκολα (οι μη αναγκαίες, λέει ο Επίκουρος, δεν αυξάνουν την ηδονή), και να απέχει από τη δραστήρια κοινωνική και πολιτική ζωή (λάθε βιώσας = ζήσε απαρατήρητος).

Οι ιδιότητες του Έλληνα κατά τον συγκλητικό Μενένιο



Με τον όρο πάπυροι της Οξυρρύγχου αναφερόμαστε σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό παπυρικών χειρογράφων που βρέθηκαν μετά από πολύχρονες ανασκαφές (1895-1934) στην Οξύρρυγχο, ένα κεφαλοχώρι στην Άνω Αίγυπτο, νότια του Φαγιούμ. Πιθανόν η ονομασία να προέρχεται από το όνομα ενός ψαριού με μυτερό ρύγχος που συνδέεται μάλιστα με μια παράδοση για τον Όσιρι, σύμφωνα με την οποία, η Ίσιδα κατορθώνει να μαζέψει και να συναρμολογήσει όλα τα μέλη του νεκρού Όσιρι, εκτός από το πέος του, που το έχει φάει το ψάρι Οξύρρυγχος.

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Πόντιοι και Κρητικοί! Γιατί μοιάζουν τόσο πολύ;





Πόντιοι και Κρητικοί. Δύο λαοί με τόσα πολλά κοινά στοιχεία. Ποια είναι η αλήθεια για όλα αυτά και τι ενώνει τον Πόντο με την Κρήτη;
Λάοι περήφανοι, οι Πόντιοι και οι Κρητικοί, αγαπούν με πάθος την παράδοσή τους, τα ήθη και τα έθιμα τους. Τα διατηρούν αναλλοίωτα στο πέρασμα των αιώνων και τα μεταδίδουν από γενιά σε γενιά. Οι ομοιότητές τους στη γλώσσα, την παράδοση, την φιλοξενία, την ενδυμασία, τη μουσική, τη λύρα και τον χορό είναι αναμφισβήτητες
Αυτές οι ομοιότητες δεν είναι τυχαίες. Συνδέονται ιστορικά για περισσότερα από χίλια χρόνια. Πώς όμως;

Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013

Το μίσος για τη χυδαιότητα

« Το ξέρουμε πολύ καλά:

Το μίσος για τη χυδαιότητα

Παραμορφώνει το πρόσωπο
Η αγανάκτηση για την αδικία
Βραχνιάζει τη φωνή. Αλλοίμονο, εμείς
που θέλαμε ν’ανοίξουμε το δρόμο της φιλίας
δεν καταφέραμε να είμαστε οι ίδιοι φιλικοί».

« Μην τους αφήσεις να σε γελάσουν,
δεν έχει ο δρόμος σου επιστροφή.
Η μέρα να ΄τη μπροστά στην πύλη
και νιώθεις κιόλας νυχτερινή
ψύχρα. Δεν έχει άλλο πρωί.
Κλείσε τ΄αυτιά σου στην απάτη,
Μια στάλα πράμα είναι η ζωή.
Πιες το νεράκι όσο προφταίνεις,
κρίμα, δεν ήπια, διψώ πολύ,
σαν έρθει η ώρα πικρά θα πεις.
Κλείσε τ΄αυτιά σου στις παρηγοριές,
καιρό δεν έχεις περιττό,
άσε στου τάφου τα σκουλήκια
τη βασιλεία των ουρανών.
Η ζωή φεύγει, πα΄στον ανθό.
Μην τους αφήσεις να σε γελάσουν
και μην τσακίζεσαι στη δουλειά.
Μα τι φοβάσαι; Θνητός σαν όλα
του κόσμου είναι τα ζωντανά
και δεν υπάρχει επέκεινα »

« Άρπαξε το βιβλίο, πεινασμένε, είναι όπλο.
Πρέπει ν΄αναλάβεις την ηγεσία.
Σύντροφε, μη φοβάσαι να ρωτάς,
μην πιστεύεις ό,τι σου λένε,
να επαληθεύεις μόνος σου.
Ό,τι δεν ξέρεις από μόνος σου,
δεν το ξέρεις.
Να ελέγχεις το λογαριασμό,
έτσι κι αλλιώς, εσύ θα τον πληρώσεις.
Βάζε το δάχτυλό σου σε κάθε κοντύλι
και ρώτα: αυτό πώς βρέθηκε εδώ;
Πρέπει να αναλάβεις την ηγεσία ».

« Ο ζωντανός ποτέ δεν πρέπει να λέει: ποτέ !
Το βέβαιο σίγουρο δεν είναι.
Τίποτα δεν είναι μια για πάντα δοσμένο.
Όταν οι τύραννοι θα έχουνε το λόγο τους πει
Θα’ ρθει η σειρά των καταπιεσμένων.
Ποιος τολμάει λοιπόν να λέει: ποτέ ;
Ποιος φταίει που η τυραννία συνεχίζεται ; Εμείς.
Ποιος είναι υπεύθυνος να την γκρεμίσει ; Πάλι εμείς.
Όποιος σωριάστηκε χτυπημένος να σηκωθεί !
Όποιος είναι χαμένος, ας αγωνιστεί !
Αυτόν που της κατάστασής του απόχτησε συνείδηση
κανένας δεν μπορεί να τόνε συγκρατήσει.
Αυτοί λοιπόν, οι τώρα νικημένοι,
αύριο θα’ναι οι νικητές
και τώρα, το παλιό ποτέ
από ποτέ γίνεται: τώρα ». 

« Όταν ξαναγύρισα
είδα πως τα μαλλιά μου δεν είχαν ασπρίσει
και χάρηκα.
Τις δυσκολίες των βουνών τις ξεπεράσαμε•
τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε
τις δυσκολίες των πεδιάδων ».


115 χρόνια από τη γέννηση του ΜΠΕΡΤΟΛΝΤ ΜΠΡΕΧΤ φέτος...

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Ο Έλληνας Βαλεντίνος

Μολονότι η 14η Φεβρουαρίου για το Ορθόδοξο Εορτολόγιο δεν θεωρείται γιορτή του έρωτα, ο Άγιος Βαλεντίνος είναι άγιος «με τα όλα του» για τον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο. Ανθοπωλεία, εστιατόρια, ξενοδοχεία, ζαχαροπλαστεία θα μπορούσαν κάλλιστα να τον ανακηρύξουν προστάτη τους, μιας και κάθε χρόνο τέτοια εποχή βλέπουν τα ταμεία τους να γεμίζουν από τον οίστρο των Ελλήνων.

Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013

H σημασία των δελφινιών στην αρχαία Ελλάδα

  Οι αρχαίοι μας πρόγονοι θεωρούσαν το δελφίνι βασιλιά των θαλασσών και σύμβολο του Δελφινίου Απόλλωνα και του Ποσειδώνα. Φυσικό, λοιπόν, ήταν να δημιουργήσουν διάφορους μύθους σχετικούς με τα δελφίνια, ανάλογα με τις δυνατότητες και τη φαντασία που διέθετε ο καθένας. Κανένα θαλάσσιο ζώο δεν έχει τόσο πολύ απασχολήσει συγγραφείς και ποιητές όσο το δελφίνι.

Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

«IHTIDA» Η Ρωμιοσύνη που έμεινε στην Τουρκία μετά το 1922


 
Νίκου Χειλαδάκη
Δημοσιογράφου- Συγγραφέα-Τουρκολόγου

     Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε η συνθήκη  της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (Türk – Yunan Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol Anlaşması). Σύμφωνα με την  συνθήκη  αυτή,  όλοι οι Ρωμηοί χριστιανοί της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης πλην της Κωνσταντινούπολης και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, θα έπρεπε να φύγουν για την Ελλάδα ενώ από την άλλη πλευρά οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας πλην της δυτικής Θράκης, θα έπρεπε να πάνε στην Τουρκία. Έτσι ένα θλιβερό καραβάνι της προσφυγιάς ξεκινούσε από τα πατροπαράδοτα χώματα της Μικράς Ασίας στον δρόμο της εξορίας. Στην Μικρά Ασία δεν θα ακούγονταν πια ο ήχος της καμπάνας που θα καλούσε το ελληνορθόδοξο ποίμνιο για την Θεία Λειτουργία, ένας ήχος που ηχούσε αδιάκοπα επί δυο σχεδόν χιλιετίες.

Η Αλεξανδρούπολη (DEDEAGATCH) των δακρύων και της προσφυγιάς (1922-1923)


(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα φύλλα 255 και 256 Φεβρουαρίου 2011 της εφημερίδας ‘ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ’)

Η πόλη μας, ως συγκοινωνιακός κόμβος ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση δέχτηκε πολλές φορές σε καιρούς πολέμων πρόσφυγες, χριστιανούς και μουσουλμάνους, που είτε έμειναν εδώ είτε κυρίως πέρασαν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους μέχρι να βρουν έναν καλύτερο τόπο να εγκατασταθούν. Αναμφίβολα όμως την πιο δραματική υποδοχή προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, τη Μικρασία, τον Πόντο και αλλού, την έζησε το 1922 μετά την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου. Χαρακτηρισμένη ως η «μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην ιστορία», η αθρόα εισροή προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, απότοκη της λεγόμενης Μικρασιατικής Καταστροφής, προκάλεσε μια σειρά ανακατατάξεων σε δημογραφικό και οικονομικό επίπεδο, τα οποία κλήθηκε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα εν μέσω των ήδη διαμορφωμένων αρνητικών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Τα προβλήματα αυτά ήταν η στέγαση, οι υποδομές υποδοχής και εγκατάστασης, η δημόσια υγεία και η επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων.

«Εικόνα 1: O Στυλιανός Γονατάς και o Νικόλαος Πλαστήρας.»

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

Φτάσε όπου δεν μπορείς!


Νίκος Καζαντζάκης (18 Φεβρουαρίου 1883 - 26 Οκτωβρίου 1957), απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου "Αναφορά στον Γκρέκο", Εκδόσεις Καζαντζάκη.
Μαζεύω τα σύνεργά μου: όραση, ακοή, γέψη, όσφρηση, αφή, μυαλό, βράδιασε πια, τελεύει το μεροκάματο, γυρίζω σαν τον τυφλοπόντικα σπίτι μου, στο χώμα. 'Οχι γιατί κουράστηκα να δουλεύω, δεν κουράστηκα, μα ο ήλιος βασίλεψε…»
Ο ήλιος βασίλεψε, θάμπωσαν τα βουνά, οι οροσειρές του μυαλού μου κρατούν ακόμα λίγο φως στην κορφή τους, μα η άγια νύχτα πλακώνει, ανεβαίνει από τη γης, κατεβαίνει από τον ουρανό, και το φως ορκίστηκε να μην παραδοθεί, μα το ξέρει, σωτηρία δεν υπάρχει, δεν θα παραδοθεί, μα θα σβήσει.

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Η διαδικασία υποδοχής και στέγασης προσφύγων

Η διαδικασία υποδοχής και στέγασης

Η στέγαση των προσφύγων τον πρώτο καιρό της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα
Κατά τις πρώτες ώρες της μικρασιατικής τραγωδίας, η πρώτη δραστηριοποίηση από πλευράς ελληνικών αρχών ήταν η συλλογή τροφίμων και χρημάτων για να περιθάλψουν τα ράκη που αποβιβάζονταν από το «Καρνάκ» και τη «Φρυγία», τα δυο πρώτα ξένα ατμόπλοια που κατέπλευσαν στον Πειραιά. Όπως ήταν φυσικό, εξίσου πρωταρχική ενέργεια υποδοχής ήταν η παραχώρηση, όπου υπήρχαν, των υπόστεγων του Πειραιά, των προτεσταντικών εκκλησιών της πόλης και κάποιων αιθουσών του Τζάννειου Νοσοκομείου. 

Και πάρα πολύ σύντομα, στις εφημερίδες της 2ας Σεπτεμβρίου, πλάι στις ειδήσεις για τη «Σμύρνη που καίγεται», τους «χριστιανούς που σφαγιάζονται» και τον Βενιζέλο που «αγωνίζεται να σώσει τη Θράκη», διαβάζουμε στα ψιλά γράμματα ότι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης «μελετάται η τροποποίηση του ενοικιοστασίου», στο σημείο που αφορά στην υπενοικίαση των δωματίων. Ακόμη, στο Ελεύθερον Βήμα παρουσιάζεται από τις πρώτες κιόλας μέρες «προσφορά δωματίου εντός κατοικίας», αλλά υπό τον εξής όρο: το δωμάτιο προσφέρεται «για ενοικίαση από οικότροφο προσφυγοπούλα». Τα δείγματα αυτά είναι οι προάγγελοι, κατά κάποιον τρόπο, των επικείμενων επιτάξεων, έστω και αν για την ώρα μάλλον δε φαίνεται να υπάρχει σαφής αντίληψη στο κράτος και στην κοινή γνώμη περί της εκτάσεως των γεγονότων. Στο μεταξύ οι καταλήψεις επεκτείνονται σε κάθε κενό, δημόσιο χώρο.
Βίκα Δ. Γκιζελή, «Επίταξις ακινήτων κατοικουμένων ή οπωσδήποτε χρησιμοποιουμένων», στο συλλογικό τόμο Ο ξεριζωμός και η άλλη πατρίδα, Επιστημονικό Συμπόσιο,εκδ. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1997, σσ. 71-72